سیلاڤ بازێرکی
دەمێ پەیڤا“ژنا کورد” دهێتە گوتن ئێکسەر هزرا مە ل خوڕاگری و بسك و کراسوو فیستانا دهێت، وەرن دا بهەڤڕا بۆ ماوەیەکی بچینە دناڤ دیروکا ژنا کوردا خودانا بسك و کەزییان دا
ئاشکەرایە ب درێژاهیا مێژویا مللەتێ کورد ژنا کورد سومبلێ شەرەف و نامویسێ بویە هێمایێ هێز و خوڕاگریێ بویە گەلەك جاران ب ڕولێ زەلامان ڕابویە و کارێن ناڤ مالێ و بخودان کرنا زارۆیان و بێریا پەزی و کارێن دەستی ژی کرینە “ژنا کوردا هزار دەست”
ئەڤ ژنا کورد ژ خەباتا مللەتی و هونەری ژی خوە بێبەهر نەکریە،د ئەڤێ کورتە گوتارێ دا دێ ڕولێ چەند ژنەکێت کورد د خەبات و هونەری دا بیر ئینینەڤە
ئێکەم ژنا کوردا هاتیە سێدارەدان ژبەر ڤیان و ئەنجام دانا “چالاکیێن سیاسی“ژبۆ وەلاتی “لەیلا قاسم”بوویە
»لەیلا قاسم“ ل سالا ١٩٥٢ ل خانەقینێ دناڤ خێزانەکا هەژارا کورد پەروەر ژ دایك بویە خواندنا خوەیا سەرەتای و ناڤنجی ل خانەقین ب داوی ئیناینە ل ١٩٧١ ل ”زانکویا بەغدا بەشێ کومەلناسی ئاداب“هاتیە وەرگرتن،لەیلایێ کاریگەریەکا بەرچاڤ د ناڤ قوتابیێن کورد ل زانکویا بەغدا هەبو ل سالا ١٩٧٠ ب رێکا برایێ خوە یێ مەزن پەیوەندی د گەل رێزێن”ئێکەتیا قوتابیێن کوردستانێ“ گرێدان د هەمان سال دا بویە ئەنداما ”پارتی دیموکراتی کوردستان”لەیلا دژی نایەکسانیا مافێن ژنا کورد راوەستیایە،ب رێیا هێژا “جەواد هەمەوەندی”پەیوەندی دگەل پێشمەرگەیێن باشورێ کوردستانێ دا گرێداینە ملبملێ زەڵامان خەبات ژ بۆ ئازادیێ کریە،ل ئادارا سالا ١٩٧٤ پشتی هێرش کرنا رژێما بەعس بۆ سەر دەڤەرێن کوردستانێ و گرتنا قوتابیێن ئازادیخواز و رەوشەنبیران خەلکەکێ زور پەنا برە دەڤەرێن چیای لێ لەیلا و “جەواد هەمەوەندی”و “نەریمان فوئاد”،بەر ب دەڤەرێن چیای ڤە نەچون بەلکو بریار دا د ناڤا باژێرێ بەغدادا ب مینن و درێژیێ ب خەباتا خوە بدەن،هەر ل وی دەمی رژێمێ چاڤدێریەکا توند ل سەر تاکە کەسێن کورد ل بەغدادا کر هەر ژبەر ڤێ چەندێ لەیلا و چار هەڤالێن خوە ل ١٩٧٤/٤/٢٨ هاتنە دەستگیر کرن،رژێمێ ب مەرەما ترساندن و ڤەمراندنا چالاکیێن رەوشەنبیر و قوتابیان بریارا سێدارەدانێ ژبو لەیلایێ و هەڤالێن وێ دا،د دوماهیك ساتێن ژیانا خوەدا پەشیمان نەبویە و گوتیە“ب کوشتنا من هزاران کورد دێ ژ خەوا نەزانینێ هشیاربن،خوش حال و سەربلندم گیانێ من دێ قوربانی رێیا ئازادیا کوردستانێ بیت” ل دەمژمێر ٧ سپێدەهیا ١٢ ئەیارا سالا ١٩٧٤ لەیلا قاسم و هەر چوار هەڤالێن وێ هاتنە سێدارەدان
لێ هەتا نهوو د دلێ مە کوردان یا زیندیە نەهاتیە ژبیرکرن هەتا قوتابخانە و پارك بناڤێ وێ هاتینە ڤەکرن،لەیلێ ب بوکا کوردان دهێتە نیاسین
هەروەسا ژلایێ هونەری و ستران گوتنێ مە چەندین ژنێنن خودان دەنگێن زیندی هەنە مینا“عەیشا شان ١٩٣٨_١٩٩٦” و “مریەم خان١٩٠٤_١٩٤٩” و “دکتورا بەلقیس”….
و گولبهارا خودانا دەنگێ سپێدەهیان
گولبهارا کوردان ل سالا ١٩٢٩ ژ دایك بویە خانم نەبتنێ سترانبێژ بوو بەلکو ل سالا ١٩٤٩ پشکداری د هژمارەکا شانویان دا کریە،گولبهار خودانا (٢٨٥) سترانا بوو،ل سالا ٢٠٠٥ ب رێکا رێڤەبەرییا رەوشەنبیری ڤیستەڤالا رێزگرتنێ بوو هاتیە گێڕان،“حافز مای”٨٠ هەلبەست ژبۆ گولبهارێ ئامادەکرینە و بدەنگێ وێ ماینە زیندی مینا(کەوا سپێدێ بخوینە) و (دلێ بێ برین هاژ چ نە بوو)…
گولبهار ب فەیروزا کوردان دهێتە نیاسین لێ حەیف و مخابن ژبۆ مە ئەم خودانێت گولبهارێ و سپێدەهیان ل گەلەك جهێن گشتی و خارنگەهان دناڤ دهوکامەدا گولبهارا ژبیرکری! و گوهداریا سترانێت بیانی دکەن !
هەروەسا هونەرمەند“سەمیر زاخوی”دبێژیت ل سالێن شێستان دا گولبهار دیاردەکا ئێکانە بوو دناڤ کوردان دا ژبەرکوو گەلەکا رەوشەنبیر بوو تایبەت د بوارێ ستران گوتنێ دا
گولباهارا کوردان ل ٢٠١٠/٢/٢٣ ل بەغدا وەغەر کریە و ل نەجەف هاتیە ڤەشارتن
هەتا ل سەردەمێ مێرنشینان ژی ژنا کورد ئازەیەتی چاڤ نەترسیا خوە نیشان دایە نمونا هەرە بەرچاڤا وی سەردەمی“خانزادا سوران”بویە خانزاد کچا شاقولی بەگ سولەیمان بەگێ سورانە ل ناڤەراستا سەدێ شازدێ ژ دایك بویە،خانزادێ پشتی مرنا برایێ خوە د پیلانەکا سەربازی ل رێکا بەغدادا ل سالا ١٥٩٠ دەستهەلات ل مێرنشینا سوران کریە تا سالا ١٥٩٧ د ماوەیێ ڤان حەفت سالان دا خانزادێ چەندین قەلا و قوتابخانە و مزگەفت ئاڤاکرینە دیارترین جهێن خانزادێ ئاڤەدانکرین کونە دیوار و وێنێ چیایێ حەریر و قەڵایا خانزاد دناڤبەرا پیرمام و هەولێرێ دا قولغە سوپا ل حەریر هەتا نهو ژی بەشەك ژ شینوارێن وان ماینە
هەروەسا دماوێ دەستهەلاتا خودا بریاردایە تولا کوشتنا برایێ خوە“سولەیمان بەگ”ی ڤەکەت،پشتی میر سولەیمان د پیلانەکا سەربازیا ناڤخوی دا ل رێکا بەغدا هاتیە کوشتن ژ لایێ لەشکەرێ خائینێ سوران ڤە،هەر زوی دەنگوو باس ب خانزادێ ڕا دگەهن ئێدی لەشکەر ژ ترسێت خانزادێ و خەلکێ حەریر دا نەوێریان ب ڤەگەرنە سوران بڕیار دا بمیننە ل شنگالێ،هەر ژبەر ئەڤێ چەندێ ژی خانزاد پیلانەکا سەربازی ددارێژیت،رادبیت ب هنارتنا نامەیەکێ ژبۆ سەرکردێ لەشکەری دیارە عاشقێ خانزادێ بوو دنامێ دا دبێژیت“حەریر و سوپای سوران بەبێ تۆ شەپرزەیە پاشایەتی سوران بەمن ناکرێ خوت شایەنی ئەو مەنزڵەی بویە بە زویترین کات بگەرێ وە،خوزگەی رابردوشت بۆ جێبەجێ دەکەم تا ئێستا کەسم لەتۆ شیاو تر نەمدوزیوە ببێتە هاوسەرم”ل دویڤدا هەر زوی سەرکردێ لەشکەری دگەل ١٠٠ سیارچاکان بەرەڤ حەریر دچن دگەل گەهشتنا وان کو خانزادێ سوزا هەڤژینیێ دا بۆ سەرکردەی دبێژیتێ“خۆت ده‌زانی تا ئێستایش تازیه‌دارم، هه‌ر ئه‌مشه‌وه‌م ڕێگا بده، به‌یانی له‌گه‌ڵ ده‌سته خوشكانم ده‌چمه گه‌رماو و جلی ڕه‌شم فڕێ ده‌ده‌م، شه‌وی دادێ ده‌كه‌ینه جه‌ژن و ئاگری دڵت بكوژێنه‌وه…!”
پاشی خانزاد دەست ب جێبەجێکرنا پیلانا خوە دکەت،سوپایێ خانزادێ دەستوپێیێن لەشکەری گرێددەن و سەرکردەی ژی د ئێخنە سەرجوکا بەرامبەر کورسیا فەرمانرەوایا خانزادێ و بڤی شێوەی تولا برایێ خوە ڤەدکەت!
خانزاد ئەفسانە نینە بەلکو نمونا شێرە ژنا کوردە،ژنەکا سەرکردەیا کوردە.
ئێک ژ باشترین گۆتارێن د ڤان دوو سالان دا من خواندی.