پێنگاڤ
ده‌رهێنه‌رێكی كورد كه‌هی تیته‌ب خه‌لكی (زاویته ـ دهۆك)ـه، فیلمسازێكی گه‌نجی دۆكیۆمێنتارییه و خه‌ڵكی كوردستانه. وه‌ك ده‌رهێنه‌ر له فیلمی منداڵی له دوای جه‌نگ، كاتێك هیوا ده‌مرێت و هه‌روه‌ها له ژێر باری ژیاندا كاری كردووه. تیته‌ب له فیلمه‌كانیدا نزیكه‌ی ١٢خه‌ڵاتی نێوده‌وڵه‌تی به‌ده‌ستهێناوه. كۆتا خه‌ڵاته‌كانی كه له‌م كۆتاییه له فیلمی له ژێر باری ژیاندا به‌ده‌ستی هینایه: باشترین فیلمی ساڵ له میلان، باشترین فیلمی ساڵ له پیرۆ، پێشبركێكردن له‌سه‌ر باشترین فیلمی ساڵ له هیند و ئیسپانیا. هه‌روه‌ها ئه‌م فیلمه له چه‌ندین فیستیڤالی جیهانی به‌ژدار بووه و پێشانی بینه‌ران دراوه.
ده‌رباره‌ی فیلمی له (ژێر باری ژیاندا) سیناریۆی فیلمه‌كه لسه‌ر كۆڵبه‌ره‌كانی رۆژهه‌لاتی كوردستانه كه زیاتر له بیست هه‌زار كه‌س له وێ به‌ناچاری كاری كۆڵبه‌ری ده‌كه‌ن، له‌وانه‌ش پیاو و ژن و منداڵ كه ئه‌م كاره ده‌كه‌ن. زۆرێك له‌وانه به‌هۆی سنوورداربوونی هه‌لی كار له زۆرێك له ناوچه سنوورییه‌كانی ئێران، زۆرجار خه‌ڵك هیچ بژارده‌یه‌كیان بۆ نامێنێته‌وه جگه له ئه‌نجامدانی گه‌شته مه‌ترسیداره‌كانی له‌و شێوه‌یه بۆ دابینكردنی بژێوی ژیانیان.. ڕۆژانه سه‌دان كۆلبار كۆڵه‌كانیان له سنووره‌كانی حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستانه‌وه بۆ ئێران هه‌ڵده‌گرن كه… ڕێگاكه نزیكه‌ی ٣٠ كیلۆمه‌تره. زۆربه‌ی كات كۆڵه‌كه كه هه‌ڵیده‌گرن ٣٠ كیلۆ و زیاتره، قازانجی ئه‌م كاره ته‌نها ١٦ دۆلاره. زۆر جار پاساوانانی سنوور ڕاسته‌وخۆ ته‌قه‌یان له كۆلبه‌ر كردووه. له ساڵی ٢٠٢٢دا ٤٥ كۆلبار كوژراون و ١٧٢ كه‌سیش بریندار بوون.
كه‌هی ته‌یته‌ب له‌سه‌ر “ له ژێر باری ژیان” ده‌ڵێت : ئه‌وه‌نده‌ی له‌بیرمه، سه‌رسام بووم به چیرۆكی كۆلباره‌كان، ئه‌و پۆرتێره كوردانه‌ی كه به زنجیره چیاكان ده‌ڕۆن بۆ گواستنه‌وه‌ی كاڵا له سنووره‌كانه‌وه. شێوازی ژیانیان له نه‌ریت و سه‌ختی و خۆڕاگریدا نوقم بووه. ئه‌م دۆكیۆمێنتاریه هه‌وڵی منه بۆ گرتنی جه‌وهه‌ر و چیرۆكه شاراوه‌كانیان و هاوبه‌شكردنی له‌گه‌ڵ جیهان.
له ڕێگه‌ی چاویلكه‌ی كامێراكه‌وه، كۆلباره‌كان خۆیان ده‌ناسین – پیره پیاو و پیاو و هه‌رزه‌كاران كه ڕۆژانه ژیانی خۆیان ده‌خه‌نه مه‌ترسییه‌وه بۆ دابینكردنی بژێوی خێزانه‌كانیان. ئێمه ئه‌و دیمه‌نه بێ لێبوردنه ده‌بینین كه به‌سه‌ریاندا تێده‌په‌ڕن، ئه‌و بارگرانیانه‌ی كه هه‌ڵیانده‌گرن و ئه‌و مه‌ترسیانه‌ی كه ڕووبه‌ڕوویان ده‌بێته‌وه. به‌ڵام هێز و ئیراده و خۆشه‌ویستی قووڵیان بۆ نیشتمانه‌كه‌یان ده‌بینین.
ئه‌م فیلمه ته‌نیا باسی كۆلباره‌كان نییه؛ په‌یوه‌ندی به ڕۆحی مرۆڤه‌وه هه‌یه. په‌یوه‌ندی به ئیراده‌ی مانه‌وه گه‌لێك هه‌یه له به‌رامبه‌ر هه‌موو پیلانه‌كان. په‌یوه‌ندی به هێزی به‌رده‌وامی نه‌ریته‌وه هه‌یه. من پێم وایه چیرۆكه‌كه‌یان چیرۆكێكه كه ده‌نگدانه‌وه‌ی هه‌بێت له‌گه‌ڵ بینه‌ران له سه‌رانسه‌ری جیهان.
هه‌روه‌ها ته‌یته‌ب ده‌لێت :
من پابه‌ندم به دروستكردنی فیلمێك كه هه‌م زانیاری هه‌بێت و هه‌م له ڕووی سۆزدارییه‌وه سه‌رنجڕاكێش بێت. ئێمه له سینه‌ماتۆگرافی سه‌رسوڕهێنه‌ر كه‌ڵك وه‌رده‌گرین بۆ پیشاندانی جوانی و توندی چیاكانی كوردستان. ئێمه چاوپێكه‌وتن له‌گه‌ڵ كۆلباره‌كان و له‌گه‌ڵ پسپۆڕانی ناوچه‌كه و له‌گه‌ڵ گرته ڤیدیۆییه مێژووییه‌كان پێكه‌وه ده‌به‌ستینه‌وه بۆ ئه‌وه‌ی وێنه‌یه‌كی ده‌وڵه‌مه‌ند و ده‌قدار له ژیانیان دروست بكه‌ین.
له كۆتاییدا هیوادارم ئه‌م فیلمه دیكۆمێنتارییه هۆشیاری له‌سه‌ر دۆخی ناله‌باری كۆلباره‌كان و ئه‌و ته‌حه‌ددایانه‌ی كه ڕووبه‌ڕوویان ده‌بێته‌وه به‌رز بكاته‌وه. هه‌روه‌ها هیوادارم ببێته ئیلهامبه‌خش بۆ بینه‌ران بۆ ئه‌وه‌ی زیاتر ده‌رباره‌ی كولتوور و مێژووی كورد بزانن.
ئه‌مه چیرۆكێكه پێویسته بگێڕدرێته‌وه. من شانازی ده‌كه‌م كه ئه‌و كه‌سه بم كه ده‌یگێڕمه‌وه.
