سێریەس مەسعود
بێگومانە کو پەروەردەیا خێزانێ ڕۆلەکێ گرنگ و کاریگەر هەیە د گەشەکرنا زارۆکیدا ژبەرکو ئەو زارۆکە جڤاکی پێکدئینیت و جڤاکەکێ پێشکەفتی لسەر دەستێن وان ئاڤا دبیت.
هەرچەندە ئافرەت ژی ئەندامەکا کارا یە دناڤ جڤاکیدا لێ وەکو ئەم دزانین هێشتا کۆلەکرنا وێ دیاردەیەکا سرۆشتییە، ب ڕێژەی دناڤ جڤاکێ مەدا ژی هێشتا کچ نەگەهشتییە وی ئاستێ پێدڤی کو بکاریت ب وێرەکیانە سەرەدەری و دانوستاندنێ دناڤ دیوان و کومبوون و ڕۆنشتنەکێدا بکەت کو دەربرینێ ژ هزر، ئاخڤتن و شیانێن خوە بکەت.
ئەرێ بۆچی کچا کورد نەگەهشتیە وی ئاستێ پێدڤی بشێت دانوستاندنێ بکەت تایبەت بەرامبەر ڕەگەزێ نێر؟
.جڤاکێ مە بێبەهر نینە ژ وێ چەندێ کو کچێ مافێ دانوستاندنێ، هەلبژارتنێ، پێشنیازکرنێ و چارەسەرکرنێ نینە، د پتریا دەمان دا ل شوونا پیرۆزکرن و ڕێزگرتنا وێ بهێتەکرن هەردەم دهێتە تەپەسەرکرن و پاشڤەبرن دا کو هەردەم یا ترسیای بیت، ئەز دبینم کارتێکرنا عەشائیری لسەر ڤی بابەتی یا زاڵە ژبەر کو مرۆڤ هەردەم دبن کارتێکرنا عورف و عەدەت و بهایێن جڤاکیدا دهێتە کونترۆلکرن، کەسێن پاشکەفتی جڤاکێن پاشکەفتی لدوویڤ خوە را دهێلن جڤاکێن پاشکەفتی هەولدەن کچێ ڤەشێرن و هێمایێ بێدەنگیێ بەرامبەر وێ بکاردئینن ژبەر هندێ کچ یا نەچارە وەکو جڤاکی ڕەفتارێ بکەت دا یا قەبوولکریبیت ژ لایێ جڤاکیڤە هەلبەت گوهۆرینا ڤێ دیاردێ کارەک ئاسان نینە ژبەر کو هێشتا ئیدیولوجیا مە یا توزگرتییە و مە چ پاشخانییێن هزری و ڕەوشەنبیری نینن، ئەڤ هۆکارە دبیتە ئەگەر کچ هەردەم یا ترسیای بیت و ئاخڤتن و دانوستاندنێ ب شەرم و قەبحەتی ل قەلەم ددەت ئیدی ئەگەر جەند نفشێ دوویڤ وێ دا بهێت دێ هەمان ڕەفتار لگەل کەت یا کو لگەل وێ هاتی کرن چنکی ب دیاردەیەکا ئاسای و جڤاکی دبینیت.
هەتا نوکە ژی دناڤ گەلەک خێزاناندا ئەڤ ڕەفتارا نە ژ هەژی بەرامبەر کچێ دهێتەکرن ڕەگەزێ نێر هەردەم حەسدکەت ئافرەت یا نەزان بیت و ئەو باوەرییە ب خوە نەبیت بشێت پشکدارییێ د ئاڤاکرنا جڤاکیدا بکەت فێربیت و باخڤیت ژبۆ وێ چەندێ دا هەردەم یا تەپەسەرکری بیت ئەگەر هەر توندوتیژییەکا دەروونی یان فیزیکی بەرامبەر دا هاتە بکارئینان ئەو شیان نەبیت بئاخڤیت و داخوازا مافێن خوە ل وان جها و دەزگەهان بکەت یێن مافێن وێ لێ پاراستی.
هندەک ئەگەر کو کچ یا ڤەدەربیت ژ پەیوەندیێن جڤاکی:
-گرنگی نەدان پشتگوهـ هاڤێتنا ئاخڤتن هزر و دانوستاندنا کجێ دمالدا ژ ئەگەرێن سەرەکییە کو هونەرێ دانوستاندنێ لدەف زارۆکی تایبەت کچێ نەبیت.
-نەخواندنا پەرتووکان هەر ل ژییێ زارۆکینیێ ژبەرکو خواندنا پەرتووکان ل ژییێ زاروکینیێ ڕەوانبیژییا مرۆڤی بهێزدکەت.
-گەهشتنا کچێ د ژییەکێ دەستنیشانکریدا ئێدی ڕێ ب وێ ناهێتەدان پشکداری بابەتێن ڕەوشەنبیری ببیت.
-نە ڕێکئێخستنا سیستەمێ پەروەردێ ل خواندنگەهان، زووی ڕێ ب خواندەڤانی ناهێتەدان بابەتەکێ پێشکێشبکەت یان سمینارەکێ بدەت یان دوو جاران پرسیارێ بکەت.
