مووسا باوانی
ده‌مێ ئه‌م پێناسه‌یا ژینگه‌هێ دكه‌ین ، دێ بێژین هه‌ر تشته‌كێ ل ده‌روبه‌رێن مه، ساخ و مری هه‌روه‌سا كۆمه‌كا هێزێن كیمایی و فیزیایی و بایۆلۆژی پێكدهێت و ژینگه‌ها پاقژ ئه‌وه ده‌مێ ژبه‌ر حه‌زژێكرنا ژینگه‌هێ هه‌ر ئێك ژ مه خۆ به‌ر پرسیار ببینیت هه‌ر تشته‌كێ زێده لسه‌ر رێك و باخچه و جهێن گشتی ببینین راكه‌ین و بكه‌ینه جهێن تایبه‌ت دا و پارێزیێ لسه‌ر وان جه و باخچه‌ی و قوتابخانه‌یان بكه‌ین؛ ئه‌وێن هاتینه دروستكرن ژلایێ حوكمه‌تێ ڤه و گرنگیێ بده‌ینه داروبارێن ژینگه‌هـ و جهێن گه‌شت و گوزاری و پاراستنا كه‌نارێن ریباری و ژینگه‌هێ مالا خۆ یا دویێ بزانین داكو سه‌رنجا خه‌لكی بالخوڤه بكێشیت و گه‌شتا بینن بو وارێ مه و پێناسه‌كا تازه و باش بۆ ژینگه‌ها مه بكه‌ن ، ژبه‌ر ڤێ ئێكێ ژینگه‌ها پاقژ پێدڤی پاقژیه‌كا به‌رده‌وام نینه داكو هه‌می ده‌ما یا پاقژ بیت، به‌لكو پێدڤی كه‌سێن پاقژه دێ به‌رده‌وام یا پاقژو تازه بیت و هه‌روه‌سا ل سالا 1967 رێكخراوێن جیهانی یێن پارستنا ژینگه‌هێ خۆنبشاندانێن مه‌زن كرن بوو هشیاركرنا خه‌لكی رێنما به‌لاڤكرن ژبه‌رهندێ ئه‌ڤرۆ یا فه‌ره هه‌ر ئێك ژ مه ببیت هه‌ڤال و هاریكار دگه‌ل رێكخراوێن تایبه‌تێن ژینگه‌هێ و پۆلیسێن ژینگه‌هێ و ژینگه‌ها وه‌لاتێ خۆ پارێزی و پاقژ بهێلین و رویبریبوون و دژی وان راوه‌ستین ئه‌وێن دبنه ئه‌گه‌رێ پیسبوونا ژینگه‌هێ و سۆتنا دارستانا چیایێن مه، چونكی كاریگه‌رییه‌كا نه‌رێنی دێ لسه‌ر ساخله‌می و ملله‌تێ مه هه‌بیت، ئه‌گه‌ر ئه‌م خۆ به‌رپرسیار نه‌بینین و ژلایه‌كێ دیترڤه ئه‌ڤ نه‌ڤی و سنێله و گه‌نجێن ل دویڤ مه دهێن، هه‌ست ب ڤیان و پاقژیا ژینگه‌هێ ناكه‌ن و دێ مێژوویه‌كا ره‌ش ل دویڤ خۆ هێلین و پاقژیا ژینگه‌هێ په‌یوه‌ندیه‌كه د ناڤبه‌ینا مرۆڤی و جڤاكێ و ده‌روبه‌رێن وێ دا مێژوویه‌كا كه‌ڤنا هه‌ی فه‌یله‌سۆفێ یۆنانی سوقرات وتاره‌ك پێشكێش كر ب ناڤ و نیشانێن ( ئاڤ و هه‌وا و جه)، ل سه‌دێ پێنجیێ به‌ری زاینی هزر د هندێ دا كر كو پشته‌ڤانیا پاقژیا ژینگه‌هێ بكه‌ت و ژلایه‌كێ دیتر ڤه ئه‌لمانیا شه‌رێ دویێ جهانی ده‌مێ شكه‌ستی لافیته نڤیسین و سه‌رێن رێكا ڤه‌كرن و گۆت كار بكه‌ن ل دویڤ شیانێن خۆ دانعه‌مر ب لاوازیا ده‌ستێن خۆ مامۆستا ب پێنڤیسێ خۆ چه‌كدار ب چه‌كێ خۆ، ژ به‌ر ڤێ كاركرن به‌رپسیاریا وان بوونه ده‌وله‌تا سێیێ یا پاقژیێ و خه‌لاتێ جیهانی وه‌رگرت.
