نازم جه‌میل/ نه‌رویج
ئه‌ڤه بوو ساله‌ك فلستینیی ب شه‌ڤ و ڕۆژ یێن ب درنده‌ترین چه‌ك و شێواز دهێن كوشتن، نه ده‌وله‌تێن عه‌ره‌بی یێن كو دۆزا فلستینێ ب دۆزا خۆیا هه‌را پێشی دادنن؛ نه تركێن ب شه‌ڤ و ڕۆژ ئاوازان ب كێشه‌یا فلستینی دبێژن؛ فیشه‌كه‌ك به‌ره‌ف ئیسرائیلێ ته‌قاندییه.
ئه‌و د بێده‌نگن چونكو ئیسرائیل یا خزمه‌ته‌كێ بۆ وان دكه‌ت؛ ب بڕینا ده‌ستێن ئیرانێ ل ده‌ڤه‌رێ كۆ هه‌ڕه‌شه‌نه بۆ سه‌ر به‌رژه‌وه‌ندیێن تركیا و هه‌بوونا ده‌وله‌تێن عه‌ره‌بان، له‌ومان ئه‌وان چ پشكداری د ڤی شه‌ڕی دا نه‌كر و نه پشكداریكرنا وان ژی پشتگیرییه بۆ ئیسرائیل و ره‌زامه‌ندییه بۆ دڕنده‌ییا ئیسرائیلێ ل دژی فلستینیان. ئه‌گه‌ر حه‌ماس و حزب الله سه‌ركه‌فتبان ل دژی ئیسرائیلێ، دا وه‌لاتێن عه‌ره‌بی ئه‌وێن مایین ژی كه‌ڤن بن كاریگه‌رییا ئیرانێ هه‌روه‌كی لوبنان، سووریا، یه‌مه‌ن و ئیراقێ و ترك ژی دا د كۆشا خۆ دا ڕویننه خار.
ئومه‌تا ئیسلامی و فلستین پێناسه‌یا ئومه‌تا ئیسلامی، ژبلی عیباده‌تا خوداوه‌ندی چ بنه‌ما بۆ نینن. ئه‌ڤ ئومه‌ته یا دۆرپێچكریه ب به‌رژه‌وه‌ندیێن نه‌ته‌وه‌په‌رستی و فاشیستی یێن گه‌لێن موسلمان ل راده‌كی كو گه‌لێن موسلمان ب خۆ ژی وه‌ك كوردان و به‌لۆجا بنده‌ست دكه‌ن و بزاڤا ژناڤبرنا وان دكه‌ن و چ چاره‌سه‌ری بۆ كێشه‌یێن ناڤخۆ وان ڤێ نینن و چ ئامراز و ستراتیژی ژی وان نینن بۆ به‌ره‌ڤانیكرنێ ژ گه‌لێن موسلمان. ژ دامه‌زراندنا ئیسرائیلێ ل سالا ١٩٤٨ هه‌تا ئه‌ڤرۆ؛ وه‌لاتێن موسلمان ب هه‌ڤڕا ئێكجار ژی شه‌ڕه‌ك ل دژی ئیسرائیلێ ئه‌نجام نه‌دایه؛ سه‌ره‌رای دروستبوونا چه‌ندین شه‌ڕان؛ یان بتنێ چه‌ند وه‌لاتێن عه‌ربی پشكداری كریه یان فلستینیان ب سه‌رێ خۆ. پشتی سالێن هه‌شتێیان هه‌تا نوكه ته‌نێ گرۆپێن سه‌ر ب ئیرانێ ڤه ئه‌وێن دهێن بكارئینان ژلایێ ئیرانێ هه‌ڤڕكی ل گه‌ل ئیسرائیلێ كریه بێی كو ئیران ب ره‌نگه‌كێ كاریگه‌ر پشكداریێ د ڤێ هه‌ڤڕكیێ دا بكه‌ت كو ب قازانجا فلستینیا بدوماهی بهێن، به‌لكۆ هند پشتگرییا وان دكه‌ت شه‌ره‌كی هلبێخیت و ئیسرائیل مفا ژێ ببینیت؛ فلستینیان هێشتا پتر بنده‌ست بكه‌ت.
ئیران ژی ب ڤێ چه‌ندێ سه‌پاندنا هه‌بوونا خۆ ل لبنان، سووریێ، ئیراقێ و یه‌مه‌نێ بهێزبێخیت. پشتگیریا ئیرانێ بۆ حه‌ماس و نه‌سروللا و حوسیان و شیعه‌یێن ئیراقێ بتنێ بۆ ئاڤاكرنا ئیمراتوریه‌تا خۆ یا فارسی ل هیلالێ شیعی یه.
تركیا ئه‌نداما ناتۆیه. ئه‌ندامێن بالا ده‌ستێن د ناتۆی دا خۆ پابه‌ندكریه ب پاراستنا ئیسرائیلێ، نه‌خاسمه هه‌ر سێ زلهێزێن جیهانێ ئه‌مریكا، بریتانیا و فره‌نسا و ئه‌ندامێن دی ژی، هه‌ڤسۆزن ل گه‌ل ئیسرائیل و ژبه‌ر ئه‌ندامتیا تركیا د ناتۆدا قه‌ت ئه‌و فیشه‌كه‌كێ ژی دژی ئیسرائیلێ ناهاڤێت. سه‌لماندن ژی بۆ ڤێ چه‌ندێ؛ ئه‌ڤه ده‌وله‌تا ئیسرائیلێ ١٩٤٨هاتیه ئاڤاكرن؛ هه‌تا نوكه تركیا پشكداری د شه‌ڕه‌كێ بتنێ ژی دانه كریه بۆ هاریكارییا فلستینیان، بتنێ سه‌رۆك پارتێن تورك دۆزا فلستین بۆ بده‌ستڤه‌ئینانا ده‌نگان د هه‌لبژاتنان دا بكاردئینن دا ببنه ده‌ستهه‌لاتدار ل تركیا. هنده‌ك جار هه‌كه هنده‌ك كه‌لوپه‌لێن خوارنێ بۆ فلستینیان ڤڕیكه‌ت، لێ كه‌لوپه‌لێن خوارنێ ئه‌مریكا ژی بۆ فلستینیان ڤڕێدكه‌ت.
ژمێژ نینه ئیرانێ ڕاكێتێن بالیستی ل هه‌ولێری ددان، خۆشرینكرنا پزیشكییان ل هه‌ولیرێ ل گه‌شتا خۆیا سه‌پته‌مبه‌رێ ئه‌نجامێ وان هه‌می گورزان بوو ئه‌وێن ب ئیرانێ كه‌فتین بگره ژ خرابكرنا غه‌زه، كوشتنا سه‌رۆكێ حه‌ماس د ناڤ دلێ ئیرانێ دا و كه‌فتنا فرۆكه‌یا سه‌رۆكێ ئیرانێ یێ به‌ری ئیبراهیم ره‌ئیسی یا گومانا وی كو دبیت ده‌ستێ ئیسرائیل ل پشت بیت. ئه‌ڤه كوشتنا زه‌لامێ ئیرانێ حه‌سه‌ن نه‌سروللای و تێك و پێكدانا حزبوللا ژی هاته سه‌ر. دیسا خۆڕاگرییا هه‌رێما كوردستانێ و سه‌رهلدانا ژن ژیان ئازادی كو ب سه‌ركێشییا كوردان بوو ل ئیرانێ، ئیران نه‌چاركریه قورساییا هه‌بوونا كوردی ل به‌رچاڤ بگریت. ڤان فاكته‌ران پێكڤه وه‌رچه‌رخانه‌ك د سیاسه‌تا ئیرانێ دا دروستكریه كو ئیران ب نه‌چاری كه‌فتییه بن باری و دبیت هه‌رێما كوردستانێ مفای ژێ ببینیت بۆ كورتكرنا ده‌ستێن تركیا و بده‌ستڤه‌ئینانا هنده‌ك ئامانجان ل گه‌ل به‌غدایێ. ئه‌ڤ گورزێن ب گرۆپێن ب سه‌رئیرانێ ڤه دكه‌ڤن، هه‌ڤسار كورتكرنه‌كه بۆ گرۆپێن ئیرانێ یێن ل ئێراقێ ژی و ب گشتی د خزمه‌تا سه‌قامگیریا سیاسینه دانه ل ئێراقێ.
ڕویدانێن ڤێ دوماهیێ دیاركر كو خه‌ونه ئیران بشێت ئامانجێن خۆ، ب ڕه‌نگه‌كێ ستراتیژی ل ڕۆژهه‌لاتا ناڤینا ب په‌ترۆل و ئیسرائیل تێدا بجهبینیت و بشێت ستراتژییا خۆ ب بكارئینانا ئیسرائیل وه‌ك په‌تیلكا ئاگری دا ئامانجێن خۆ ل به‌ر ڕۆناهیا ئاگرێ سۆتنا وێ پێكبینیت.
