فەهمی مایی
ئەم یێ بەرەڤ گێلەشوکا هەلبژارتنا دچین و شەڕەنیخا دەڤی یە، وەکی هەرجار و هەر ئێک ژلایێ خوە یێ کاندیدێن خوە دیاردکەن و پشتەڤانیێ لێدکەت و ڕێکلامێ بو مروڤێ خوە، پارتا خوە، یان خەلکێ عەشیر و دەڤەرا خوە دکەت و بهەمی ڕێکا هەوڵدەن کو ئەو کاندید د هەلبژارتنادا دەرکەڤن یێن وان دڤێن نوێنەراتی یا وان بکەن و لدویڤ حەز و بەڕژەوەندیا وان کاربکەن و هەلبەت ئەڤە تشتەک سروشتیە و ئەز ب مافێ وان دبینم، لێ یا من دڤێت لڤێرێ دیاربکەم ئەوە، ئەرێ کانێ خەلکێ مە چ بکەت و کێ هەلبژێریت؟
وەکی ئەز دبینم و خوەیایە، بو جڤاکێن وەکی یێ مە کو هێشتا هزرا مالباتی، مروڤکانێ، ناڤچەگێری و عەشیری یا دسەردا زاڵە و هێشتا بو ڤێ پڕوسێسا دیموکراسیێ و دەنگدانێ گەلەکا مای، کو تاکێ کورد و جڤاکێ مە و بەلکی باهرا پێتر ژ خەلکێ ڕوهەلاتا ناڤین، هێشتا نە گهەشتیە وی ئاستی کو بزانیت دێ کێ هەلبژێریت و کی دێ نوێنەراتیا وی یا ڕاستەقینە کەتن، بەڕەڤانیێ ژمافی وی کەت دپەڕلەمان و جهێن بلندا کو، دەنگێ وی بگەهینیت و ئێش و ئازارێن وی بگەهینیت لدیوان و کوچکێن بلند بەحس بکەت، لێ وەکە تشتەک چاڤلێکرن و بویە عادەت ئەم ژی هەرچەند ساڵا جارەکێ هەلبژارتنا دکەین، وەکي ئەز دبینم و مروڤ دشێت بێژیت لڤێرێ دا سێ لایەن دیار دبن، کو پێتڤیە مرڤ خوە ئێک دل کەت و ئێکی ژڤان هەرسێک کاندیدا بهەلبژێریت:
1-کاندیدێ ئێکێ کەسەک ژ مالبات و عەشیر و کوڕە ئاغایەک، یێ دەڤەرا تەیە، لێ ئەو شیان و ئاست نینن و بتنێ ناڤەکە و هەیکەلەکە، ئاگەه ژ گوهڕین و ڕویدانا نینە کانێ چ ڕویدەت لجیهانێ و لدەڤەرێ و لوەڵاتي و چ پڕوگرامەک نینە و بەلکی هەما بتنێ سەرو شکلن و کاروبارن، لێ دیسان ژي ڕەخ و ڕویێن وی و هندەک لایەنا ناڤێ وی یێ بلندکری و دڤێت بینن پێش و ئەڤە کەسە بدەرکەڤیت بەلکي بو بەڕژەوەندیێن وانێن تایبەت بن!
2- کاندیدێ دوویێ دگەل ڕێزێن من کو کوڕە شەهیدەکە یان ژ مالباتەک خودان قۆڕبانییە لێ ئەو شیان و ئاست نینن و ڕاستە ژ بنەمالەک کوردپەروەر و خودان قوڕبانی نە لێ ئەو بتنێ بەس نینە بو ئەوی کارێ ئەو دێ پێڕابیت!
3-کاندیدێ سییێ کەسەکێ کوڕە هەژارەکە یان دەڤەرەک،مالباتەک،عەشیرەتەک دیە و یێ خودان شیان و شارەزا د وارێ وی کارێ پێ ڕادبیت و پێزانین و ئاگەهی لسەر گوهڕینێن جیهانێ و دەڤەرێ هەنە و باوەریەک تەمام بخوە و کەسایەتیا خوە هەیە کو دێ شێت دەنگێ تە گەهینیت وان جهێن تە دڤێت و باندورا خوە دێ هەبیت و دێ شێت گوهڕینێن مەزن دژیانا تە دا کەتن و بەرەڤ ئاسویەک ڕوهن تر و گەشتر بەتن!
-ئەرێ ما ئەو ڕوژ نە هاتيە ئەم ژي وەک خەلکێ ڤێ جیهانێ، ودویرتر و کویرتر هزرکەین و ژڤێ قوناغا مروڤکانێ،ناڤچەگیری و عەشیرەتگیریێ دەرکەڤین و گوهنەدەین هندەک گوتنێن خوەش و سوز درویشمێن تەیسوکێن بەري هەلبژارتنا و گازی کرنا خارنەکێ و ئان ژی ئەڤ کاندیدە هاتە مالا مە و هندەک وێنە دگەل مە گرتن یان ژی کانێ ئاغایێ عەشیرەتێ و ڕهسپیێ گوندێ مە چ گوت، یان دگەل ڕێزا بو ڤان مالبات و کەسا کو ئەڤە کوڕێ شەهیدی یە و ژ بنەمالەک کوردپەروەرە و دڤێت دەنگێ خوە بدەینە وي کاندیدي!
مادەم مروڤي مەژی و سەر و چاڤ و گوه هەنە بلا بڕیارا مروڤی دەستێ مروڤی دابیت مروڤ بخوە بڕیارێ بدەت،نەکو ئالاڤەک بیت د دەستێ کەسەکی دا،داکو مروڤ ویژدانا خوە ڕحەت بکەت و بەرێ خوە بدەتێ کانێ کی یە، ئەو کەسێ دێ شێت خزمەتێ بکەت و ئاست و شیانێن وی چەندن و ئەرێ دێ شێت وی بارێ گران هەلگریت یێ تو دانی سەر ملا، کو خزمەتا تە و گەلێ تە بکەت؟
ژبەرکو دەنگێ تەیە چارەنڤێسا تە و گەلێ تە دیاردکەت و تو ڤی کاندیدی دکەیە نوێنەرێ خوە و تە ژڤان کاودانێن تو تێدا قوڕتال دکەت و بەرەڤ ئاسویەک گەش و ڕوهن یان ژی تاریێ دبەت،دەنگێ تەیە دەستهەڵاتا ڕادکەت و دانیت و دیکتاتورا،دیموکرات و لیبڕیالا چێدکەت.
ئڤجار دەما تو دەنگێ خوە دەی،چاڤێ خوە لێ بگێڕینە و ویژدانا خوە ڕحەت بکە،بلا دەنگی بدەی کوڕە هەژارەکی یێ ژیر و لێهاتی و لئاست بیت و بلا خزم و نێزیکێ تە نەبیت و ئەوە د ئێش و ئازارێن تە دگەهیت و دناڤدا دژیت، نەک کەسەکێ بتنێ بناڤ کوڕێ زەنگینەکیە،ژمالباتەکێ و ئاغایەکی یە و نێزیکی تەیە و دەڤەرا تەیە و هەر ئاگە ژئێش و ئازارێن تە نینە و یێ ل جیهانەک دی دژیت کو گەلەک ژتە دویر!
یا ژ هەمیا گرنگ تر مادەم ئەو کەس خودان شیان و هزر و ئاستەک وەسایە کو دێ شێت وی باری هەلگریت و دەنگێ تە بەلاش ناچیت و گوهڕینێن مەزن دژیانا تە و جڤاکی دا چێکەت و وەڵاتی بەڕەڤ ئاسویەک و ڕوژێن گەش بەتن ئەڤ جورە کاندیەیە دەنگێ تە ژ هەژی وی!
