سەیفوللا موحەمەد
گەندەلی ب هەمی جورێن خوەڤە، چ مەزن و چ بچویک د خالا دوماهییێدا ئێک ئەنجامە، ئەو ژی دەستدرێژییە ل سەر مال و سامانێ گشتی، خوارنا مافێ خەلکێیە، ب کارئینانا پلەیا وەزیفییە د بەرژەوەندا تاکەکەسیدا، بنپێکرنا یاسایێ یە و لادانە ژ پرنسیبێن ئەخلاقی و ڕاستگویی و دەستپاکیێ.
گەندەلی دەما دهێتە کرن، ب ساناهی ناهێتە ژ ناڤبرن، نە مینا چەند ڕێزکێن نڤێسینێنە کو ب خامەیێ ڕساسی هاتینە نڤێسین و ب ساناهی بێنە ژێبرن و شوینوارێن وێ نەمینن. بەلکو ب حوبرەکا ڕەش و هێلەکا پان هاتییە نڤێسین کو ب چ ڕەنگی نەهێتە ژێبرن و پاککرن.
گەلەک جاران بەحسێ چاکسازی و پاکسازییێ دهێتە کرن، چێدبیت د شیاندا بیت، ڕێک ل هندەک گەندەلییێن سڤک بێتە گرتن و ڕاوەستاندن، نموونە ، زێدە خەرجییێن سازییەکێ ب کوژمێن نە بەرئاقل، یان چاڤگرتن ل سەر نەدانا باجەی یا هندەک کارگەھـ و کومپانی و بازرگانان، یان هەر کارەکێ نە یاسایی یێن ب ڤی ڕەنگی، ڕەنگە ئەڤە د شیاندا بیت، ب ڕێکێن یاسایی بێنە سزا دان و باجەکا مەزن بەرانبەر کارێن وان یێن نە یاسایی بێنە وەرگرتن و ب دوماهی بێت.
بەلێ ئەگەر ل جورەکێ دی یێ گەندەلییێ بنێرین، دێ بینین قەبارێ وێ گەلەک ژ هندێ مەزنترە کو ڕێکە چارەیەک بۆ هەبیت، ئەڤ گەندەلییە ژی ئەوە یاکو کاربدەستان و خودان بریار و پلە و پوستان، دەستهەلاتدارییا خوە ژ بۆ بەرژەوەندییا خوە یا تاکەکەسی ب کار ئینایین، کو چەندین کەسوکارێن خوە، کوڕ ، کچ ، خوشک ، برا و هەتا دگەهیتە خورزا و برازا دامەزراندین و دەلیڤەیێن کاری بۆ وان دیتین ل سەر حسابا خەلکەکێ هەژار و بێ دەستهەلات. هەر دەلیڤەکا کاری پەیدا بووی، بتنێ چاڤ ل کەسوکارێن خوە بووینە و خەلکەکی هەژیتر و فەرتر پاشگوھـ خستینە، چێدبیت ل سەر ڤێ بێ وژدانیێڕە گەلەک سەختەکاری ژی کری بن، وەکو سەختەکاری د تەمەنیدا، یان د باوەرنامێدا، یان هەر کارەکێ دی یێ نە یاسایی.
ب ڕاستی ئەڤە تاوانەکی مەزنە و ژ هەر جورە گەندەلییەکێ مەزنترە، ژبەرکو چ چارە و چاکسازی ژێ ناگرن، ب باوەرییا من ئەگەر دویڤچوونەکا دروست بێتە کرن، دێ بینین ب سەدان کاربدەستان بەهرا خوە د ڤێ گەندەلییێدا هەیە، کەسوکارێن خوە ل ڤێرێ و وێراهە دامەزراندینە و خەلکەک ژبیر کرینە، یا دروستتر بێژین، ڕێک ل وان گرتینە و بووینە بەربەست د ڕێکا واندا.
هەژییە بێژین بێی سیستەمەکێ ڕێکخستی و چەسپاندنا یاسایێ و بێ ڕەوایی یا ئەرک و مافێن هەر هاولاتییەکێ، دێ گەندەلی و نەدادی و ماف خوارن بەردەوام بیت، وەکو دبێژن، هندەک دێ پێ مرن و هندەک دێ بۆ مرن.
گەندەلییا ب حوبرێ ڕەش هاتییە نڤێسین
