يوسف الپاني
ترومپیزم تهڤهگهرهکه سیاسی یه کو پێناسهیهکه وێ یا یهکرهنگ نینه، لێ د بن سهرۆکاتیا دۆنالد ترومپ ده بوویه بنگهها پارتیا کۆماری. ئهڤ تهڤهگهر ههول دده کو ئامهریکا ڤهئهگهرینه نرخ و جڤاکێ پێنجی سال بهرێ، بالێ دکشینه سهر تێگههێن وهکی مالباتا کهڤنهشۆپی یا مێر، ژن و زارۆکان. ئهڤ ههلوهست ب توندی ژ هێلا خریستیانێن ئهڤانگهلیست ڤه تێ پشتگری کرن کو ترومپیزمێ وهکی ڕێیهک ژ بۆ پێشڤهبرنا نرخێن خۆ یێن ئاینی د جڤاکێ ئامهریکی ده دبینن. د وارێ ئابۆری ده، ترومپیزم ئارمانج دکه کو هلبهرینێ ڤهئهگهرینه دهولهتێن یهکبوویی و کێمکرنا گرێداییبوونا بیتهالاتێ، نهمازه ژ جهنائینێ، ب ئارمانجا ئافراندنا کار و زێدهکرنا مووچهیان. د ههمان دهمێ ده، تهڤهگهر بالێ دکشینه سهر کێمکرنا کۆچبهران بۆ ئامهریکا، ژ بۆ پاراستنا کارێن ئامهریکی و بلندکرنا مووچهیێن وهلاتیان ب کێمکرنا ههژمارا کارکهرێن کۆچبهر. د سیاسهتا دهرڤه ده، ترومپیزم پرهنسیبا “ئاشتیا ب هێزێ” دپهژرینه، ژ بۆ خورتکرنا هێزا لهشکهری و ئابۆری یا ئامهریکی ژ بۆ پێشیگرتنا دژمنان. تهڤی گۆتنێن پۆپولیست یێن کو دبه کویزایناسیۆنیست خویا بکه، ترومپ دودلی نابه کو هێزێ بکار بینه دهمێ کو ئهو ههوجه دبینه، وهک کو د کوشتنا گهنهرالێ ئیرانی قاسهم سلێمانی ده قهومی. شێوێرێمهندێن ترومپ چینێ وهک مهزنترین مهترسیا ل سهر ئهولهکاریا نهتهوی یا ئامهریکایێ دبینن و ئهو پلان دکهن کو ئارتێشا ئامهریکایێ ب تهکناینۆژیێن پێشکهفتی ل ههمبهر ڤێ مهترسیێ بهێز بکن. ههروها ترومپیزم تهکهزی ل سهر وێ یهکێ دکه کو پێویست ئه ههڤالبهندێن ئامهریکا د پاراستنا خۆ ده، ب تایبهتی ل ههمبهر گهفێن ڕووسیا و چینێ، بهشهکه زێدهتر ژ بهرپرسیاریێ هلگرن. ل ڕۆژهلاتا ناڤین، ترومپ د وێ باوهریێ ده یه کو ههڤکارێن ناڤچهیی، وهک وهلاتێن کهنداڤێ و ئیسرائیل، دڤێت د ڕووبرووبوونا ئیرانێ ده بهرپرسیاریهکه مهزنتر بگرن سهر ملێ خۆ و ڕێ بدهن کو ئامهریکا بزاڤێن خۆ ل سهر ئاسیایێ بکه. ترومپ ل ههمبهر تههدیدێن وهکی هاماس و هزبوڵاهێ ب توندی پشتگریا ئیسرائیلێ دکه و ژ چارهسهریا دو دهولهتی وهک چارهسهریا کێشهیا ئیسرائیل و فلستینێ ب گومان ئه. د داویێ ده، تێ چاڤهرێ کرن کو ترومپ د هلبژارتنا شێوێرێمهند و وهزیرێن خۆ ده پشتا خۆ ب پابهندبوونا کهسانه ڤه گرێبده، دگهل وان تێ چاڤهرێ کرن کو د وارێ تهڤلێبوونا شهرێن مهزن ده هشیارتر بن، لێ ئاماده نه کو گاڤا ههوجه بکه ب بریار هێز بکار بینن.