ناجــح بێجانی
دڤێتین بۆ نفشێ نوی بهێتە نڤیسین وڤەگێران کا چاوا دناڤ جەرگێ دۆژمنی دا و ب بەرزڕاگرتنا جەژنا نەتەوەیی ل باتیفا دهات پیرۆزکرن، ئەو باژێرکێ بچووک لێ بهێز وسەنگ بەرانبەر داگیرکەرا، هەر ژ سالا (١٩٨٠-١٩٨٧) ێ زایینی و (٢٦٨٠-(٢٦٨٧)ێ کوردی: هەر چەندە هندەک نەتەوەیی دیتر ژی ژبلی کوردان ئەڤێ جەژنێ پیرۆز دکن، لێ لڤان سالێن بۆری هندەک کەس، ئەڤێ جەژنێ حەرام دکن دبێژن یا ئاشۆپی یە چۆ ڕاستییا وێ نینە چۆ گرێدانا وێ ب کوردا ڤە نینە، وەکو چيرۆک هاتییە ڤەگوهاستن جەژنا ئاگر پەرستانە، لێ مەکوردان ژبەرئەو سەتەملێکریا ل سەر گەل و وەلاتێ مە ب دڕیژاهییا دیرۆکێ ب ڕژدیترو ژهەر نەتەوەیەکێ دی خوە ل نەورۆزێ کریە خودان، وەکو جەژنەک نەتەوەیی،ل سالا(١٩٧٩-١٩٨٠) ێ خواندنگەها ( ناڤنجیا باتیفا یا تێکەل) هاتیە دامەزراندن کۆ یا بەرنیاس بوو ب ناڤێ (حجی سەعدی ) بۆ جارا ئێکێ بوو، ل ئەڤێ خواندنگەهێ قوتابیێن باتیفا و ژدەرڤەی باتیفا و دەوروبەریێن وێ ل وێ خواندنگەهێ بخوینن و گەلەک قوتابیێن خوین گەرم و مۆرالا وان یا بلند وباوەری ب هەستا نەتەوەیی کۆ لسالا (١٩٨٠) ێ بۆ جارا ئێکێ بوو، ئاهەنگا نەورۆزێ دناڤ ئاڤاهییێ خواندنگەهێ دا ب هێتە گێڕان و، ب تنێ قوتابیێن وێ بشکداربوون ب رێیا شانۆگەرییا ( کاوەیێ ئاسنگەر) هەم خوە ژ دۆژمنی بپارێزن و هەم ژی پەیاما خوە بگەهین و بێژنێ دووماهیکا هەر دکتاتۆرەکی ئەڤیە چەند یێ بهێز بت، لسالا (١٩٨١) ێ ژبەر چەند هوکارەکا ئاهەنگا نەورۆزێ نەهات گێڕان، لسالا (١٩٨٢) ێ ئەڤجا بەرفرەهتر لێ هات و خەلکێ دەڤەرێ ژی و پێکڤە پشکداربوون ژبلی شانۆگەرییا ( کاوەیێ ئاسنگەر) ئێدی سترانیێن شۆڕشگێری وخواندنا هەلبەست و شانۆگەریێن کوردی ژی دئەڤێ ڕۆژیێدا دھاتن پێشکێشکرن وکۆ ژلایێ قوتابیان ڤە دهاتن نڤیسین، وپتریا وان ل سەر (ئاغا) و درەبەگا و ژیانا کوردەوارییێ بوو ل گوندا و نیشانا زۆلم وسەتەمێ کۆ وەکو بەرسڤەک بوو ددا دوژمنی لێ ب رەنگەکێ نەڕاستەوخوە، بەری نەورۆزێ ب چەند ڕۆژەکا هەمی ئامادەکاری دهاتن کرن وەک پرۆگرامێ نەڤرۆزێ دڤیابا حزبا بەعس چاڤ خوشاندنەک تێدا کربا و ڕازیبوونا وان ل سەر هەبا، لێ گەلەک جاران وەکو هەیکەل دنڤیسی، لێ دکەتوار دا ب شێوازەکێ دیتر دهات پێشکيشکرن، بۆ ڕۆژا نەورۆزێ جھ وەخت دهات دەستنیشانکرن هەژی یە بيژن، ئەڤجا قوتابیێن کوڕ وکچ خوە ب جلێن کوردی دخەملاند وەکو (دەڕسوکێن سۆر -بەرگیز – ساق – چووخ – گۆپال – جانتکێن ریسی، کچا ژی ب کراس وفستان ولەوەندیا خوە دخەملاند و گرۆپ گرۆپ بەرەف جھێ ئاھەنگا نەورۆزێ و ب گوتنا سترانێن (نەورۆزە نەورۆزە گەلی برا -نەورۆزە نەورۆز نەورۆزە هلکن چرا هەمی درا-ئەم رۆژی ساڵی تازیە نەورۆزە هاتەوە جەژنێکی کۆنی کوردە ب خۆشی وبە هاتەوە) براستی دناڤ دۆژمنی دا ب وێ حەماسەتێ بهەلکەفتا نەورۆزێ مرۆڤی هەست ب هەبوونا خوە دکر، وەکو کەرنەڤال دهێتە پێش چاڤان، ئەڤێ چەندێ ژی باندۆرا خوە ل سەر خەلکێ هەبو ئەو ژی هێزیێن پێشمەرگەیی ڕۆژ بۆ ڕۆژێ بەرەف زێدەبوونێ دبوون، خەلکێ دەڤەرێ ژی ئەڤ چەندە بخوە ب دەرفەت دزانی و دو نموونەیێن هەرە گرنگ، نەورۆزا سالا (١٩٨٣) ێ پشتی کۆ خەلک بەرەف جھێ نەورۆزێ ب رێکەفتن بۆ پیرۆزکرنێ و گێڕانا ئاهەنگێ لەشکەرێن ئیراقێ چەکەک (BKC) ودگەل ژمارەکا لەشکەرا د دەرگەھێ مەزن یێ خواندنگەهێ دەینابوون وەسا هزردکرن کۆ خەلک ب ترسن وجەژن نە ھێتە پیرۆز کرن، ئەڤجا ئەو خەلکێ خرڤەبوون پێکڤە و ب ئێکجاری ھێرش برن ونەچاربوون رێکڤەکر و ھەر وەسا ب ئەڤێ هەلکەفتێ ب رێیا ئیزگێ دەنگێ کوردستانێ جەنابێ (سەروک بارزانی ) پەیامەکا سپاسییێ بۆ خەلکێن پشکداربووی دەست خوەشی لێکرن وب تایبەتی ئەو خەلکێ ل دەڤەرا گولییا دژیان، چونکی نەبەس گولی ب تنێ بن ژ بەر خوەراگری وهەستا وان یا نەتەوەیی دوان کاودانا دا، لسالا (١٩٨٤) ێ بۆ جارائێکی بوو ھندەک کەس چەکی دۆژمنی ھەلگر ن و ببن جاش، جەژنا نەورۆزێ هاریکار بوو دوە قوتابێن کچ بڤێ سترانێ پەیاما خوە بگەهین (گەلی برا رابن جاش ژمە رانابن ) ھەتاکو ستران بدووماھیک ھاتی هەمی رابن سەر پیا و ب دەست قوتانێ پێشوازی لێکرو دگوتێ: دوبارە، سالا (١٩٨٤) ێ گەلەک قوتابیان پەیوەندی ب هێزن پێشمەرگەیی ڤەکرن وهندەک ژی بۆخواندنیێن زانکۆ و پەیمانگەها چوون جهێن دیتر وب تایبەتی بارا پتر لسالا (١٩٨٧) ێ بدەستێن رژێمێ هاتن گرتن ب هێجەتا پەیوەندیا وان ب رێکخستن نهێنێ ڤە وگەلەک هاتن گرتن و بەرەف زیندانا (ابوغریب) برن ل بەغدا ب حۆکمێ حەتا حەتاییێ هاتبوون زیندانکرن، ئەڤجا گێرانا ئاهەنگێن نەورۆزێ ژی بدووماهیک هاتن، پشتی سەرهلدانێ لسالا (١٩٩١-١٩٩٢) ێ جارەکا دیتر و برەنگەکێ ئازادیتر جەژنا نەورۆزێ هات پیرۆزکرن دیسان ب شانۆگەرییا ( کاوەیێ ئاسنگەر). لسالێن (١٩٩٣-١٩٩٤)ێ ب پشکداریا گەلەک هونەرمەندێن مەزن وەکو (حسن علی شێخو ) یێ ناسیا ر (حسن علی خەنجەر) و هونەرمەندێن زاخو ئاهەنگا نەورۆزێ هاتەگێران. ژوێری هێرڤە ئێدی نەورۆز بوونە سەیران و گەریان و خەلک کوم کوم بۆ جهێن ژ دەرڤەیی باژێرا دچوون، سپاس پێزانین بۆ هەر کەسەکێ بشکداری کری و داخازا لێبۆرینێ دکەم ژ بەرکو ناڤ گەلەك بوون، لەومانێ مە نە نڤیسین و نەکو ئێکی ژبیربکم دا نە ببتە جهێ دلگرانیێ سلاڤ ل وان کەسێن پشکداری کری و سلاڤ ل قەرەمانیێن ڕۆژیێن تەنگاڤییا ئەوێن پشتی هینگێ خلفا سێدارێ ماچکرین، سپاس پيزانین بۆ بەڕێز ( فکرەت محەمەد تەها) بۆ فڕێکرنا وێنەکی ژ ئەرشیفا بیرهاتنێن باتیفا گڕیدای نەورۆزێ.
