شیان مەهدی کانیسارکی
یا ژمن ڤە ئەڤ جیهانە هەمی بالانسەکێ تێداهەی کۆ هەمی کوژیک و قولاچک ب ئێک و دوو ڤە یێن شداندین، جار جار ئەگەر ل ڕەخێ ڕاستێ هاتە کێشان ئۆتۆماتێک دێ ل ڕەخێ چەپێ هێتە سستکرن! نموونە ژی ئەگەر ژ ڕێژا هەرسال یا باران بارینێ دەستپێبکەین هەتا د گەهیت بەریکا من یا ڕۆژانە کا چ تێدایە و ئەو خوارنا ئەز و تۆ هەر دانەکی دخوین. ئەم دشێین ڤی بابەتێ خوە بینین و بکەین یاسا بۆ بالانسا ڕزق و داهاتیێ ڕۆژانە. ژیان وەکی پێسترکێ”دەرەجکێ” خوە ددەت دیارکرن، ل هەر پێپکەکی تەمەنەکێ دەستنیشانکرییە، کارەک، قوناغەکا دەستنیشانکرییە، ئەگەر ئێک بهێت د قوناغێن دەستپێکێ دا حەز بکەت پێ خوە ژ پێپکێ ئێکێ پاڤێژیت یێ شەشێ، دێ پاتک و پاتک ب ئەردی کەڤیت و دبیت ببیت کەسەکێ پەکەفتی، جارێ ئەڤە نە یا ب ترسە بەلکی تشتێ نەخوەش ئەوە دێ چیتە خالا سفرێ و دبیت ئەڤا بەری هینگێ بدەستڤەئینای (هەر چ بیت) ژی ژدەستدەت و ماندیبوونا وی ب بەر خابیری دا بچیت. بۆ نموونە: د وێژەیا ڕۆسی دا نڤیسەرێ ڕۆسی یێ بەرنیاس ” لیۆ تۆلستۆیی 1828 – 1910ز ” بۆ مە ڤی بابەتی ب کورتە چیرۆکەکا خوە بەرچاڤ دکەت، دەمێ باس ل مشکەکی دکەت و دبێژیت ” مشکەک لبن ستێڕکەکی د کۆگەهەکا خوارنێ ڤە دژیا، کونکەکا بچویک ل وێرێ هەبوو هەر جارەکا ڤیابا بۆ خوە دندک دندک دخوارن، ڕۆژێن وی هوسا ب کەیفخوەشی دبوورین. ڕۆژەکێ ژ ڕۆژان ڤیا مەتحا ب کەیفخوەشی و دەستکەفتیێ خوە بینیت، ڕابوو ئەو کۆنک فرەهتر لێکر و هەڤالێن خوە یێن مشک هەمی داخوازکرن خوارنێ و گۆتێ وەرن فەرموون ب نیڤا دلێ خوە بخون. لێ دەمێ ڕۆژا ژڤانی و داخوازکرنێ هاتی، چوون تەماشە دکەن، خودانێ مالێ ئەو کۆنک ب ئێکجاری یا گرتی” چونکی بەری هینگێ کونک یا بچویکبوو و کەسێ تێبینیا وێ نەدکر، لێ پشتی مەزن بوویی ئێدی بەرچاڤ بوو. ل ڤێرێ ژی وانەیەکا گرنگ تێدایە، هەر دەمێ تشت زێدە بسەرداچوو دێ دویماهیا وی نێزیک بیت ئەگەر خوە “زانست و زانین” ژی بیت، ب تایبەت ژی ئەگەر بۆ خوەدیارکرنێ بیت. ئەی مرۆڤ ئەگەر ب بچویکترین تشت ژیارا تە یا خوەش و ب کەیف بیت، چ پێدڤی ب یا زێدەترە؟ چونکی سەرداچوون مرۆڤی بن ئاڤ دکەت.